Theo bản tin vắn của Đài Á Châu Tự Do, Thủ Tướng Việt Nam ra kết luận về việc các địa phương cho thuê đất trồng rừng, chỉ thị bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì phối hợp với nhiều bộ ngành liên quan điều tra và đánh giá.
Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng nhận định, một số địa phương cho người nước ngoài thuê đất không đúng với quy định hiện hành. Có nơi cho thuê lấn lên cả đất đã được giao và được cấp quyền sử dụng cho nông dân; có nơi cho thuê cả đất rừng tự nhiên; những dự án cho thuê đất rừng phòng hộ phải thu hồi ngay quy hoạch. Nhiều dự án nuôi trồng thuỷ sản được thuê đất không triển khai đúng tiến độ, gây lãng phí, các địa phương cũng đã phải thu hồi.
Từ khi lá thư kiến nghị được truyền tải rộng rãi, dư luận chú ý rất nhiều tới những dự án cho thuê rừng của các tỉnh dọc biên giới này. Nhiều người đặt câu hỏi "Đây có phải là hành động bán nước?". Một số khác quan tâm tới cuộc sống của người dân ở những khu vực này.
Ngay sau khi nhận được thông tin này, một trong hai vị tướng đã kí lá thư kiến nghị cảnh báo nói trên đã trả lời phỏng vấn báo chí. Thiếu tướng Nguyễn Trọng Vĩnh cũng ngầm nhận định đây là hành động "trấn án dư luận" bởi vì "Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nói với Đại Tướng Võ Nguyên Giáp rằng sẽ làm theo ý Bác, sẽ làm theo ý Đại Tướng, nhưng mà trong thực tế thì ổng về ổng vẫn tiến hành cho khai thác bauxite Tây Nguyên."
Mặc Lâm: Thưa Thiếu Tướng, sau khi có báo cáo của Bộ Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn về kết quả điều ra hơn ba trăm ngàn héc ta rừng đầu nguồn đã bị các tỉnh lấy cho nước ngoài thuê thì có phải là tất cả những khu rừng này đều nằm ở khu vực rừng đầu nguồn hay chỉ một số ít trong ấy thôi ạ?
Thiếu Tướng Nguyễn Trọng Vĩnh: Theo báo cáo của Bộ Trưởng Nông Nghiệp, sau khi đã cho những đoàn kiểm tra đi điều tra và thu thập báo cáo của các tỉnh mà phần lớn là các tỉnh Miền Trung, trong đó thì Miền Bắc có Quảng Ninh, có Lạng Sơn, còn có thể có Cao Bằng, nhưng mà còn thì là những tỉnh Miền Trung, ở trong 305.000 hecta rừng đấy và trong đó thì Trung Quốc, Đài Loan và Hongkong là 264.000 hecta đấy, là trong đó có rừng đầu nguồn chứ không phải tất cả là rừng đầu nguồn.
Mặc Lâm: Thưa, các nhà khoa học và địa chất cho rằng nhiều khu vực trong các khu rừng bị lấy cho thuê có rất nhiều khoáng sản quý kể cả uranium nữa. Thiếu Tướng nghĩ sao về những ý kiến này, thưa ông?
Thiếu Tướng Nguyễn Trọng Vĩnh: Cái này thì chúng tôi cũng đặt vấn đề là không biết chừng họ có khai khoáng sản quý ở dưới đó để đem về không, thì đó là mới đặt vấn đề là có thể như thế thôi, chứ không phải là khẳng định.
Mặc Lâm: Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng vừa gặp Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên và hứa rằng sẽ cho điều tra vụ việc. Thiếu Tướng nghĩ sao về lời hứa này ạ?
Thiếu Tướng Nguyễn Trọng Vĩnh: Tôi cũng được biết là ông thủ tướng có thông báo cho đồng chí Đồng Sỹ Nguyên như thế, nhưng mà theo tôi thì tôi phải chờ xem thực tế như thế nào. Tôi chưa biết. Cái này thì nói thật, ông thủ tướng, cái cách nói của ông ấy thế thôi, còn chúng tôi phải chờ xem thực tế, vì rằng cũng có thể là ông đã có chỉ thị cho dừng lại, nhưng mà cũng có thể ông ấy nói với đồng chí Đồng Sỹ Nguyên như thế là để cho ông Đồng Sỹ Nguyên an tâm thôi.
Còn tôi được biết là cái thời xôn xao về cái việc bauxite Tây Nguyên ấy thì Đại tướng Võ Nguyên Giáp cũng phản đối mà bọn chúng tôi và các lão thành cũng phản đối, hàng mấy trăm nhà trí thức người ta cũng phản đối, thế thì có một lần Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đến thăm Đại tướng Võ Nguyên Giáp, thì Đại tướng Võ Nguyên Giáp cũng nói về vấn đề không nên khai thác bauxite Tây Nguyên. Tôi không nói thêm những lý do nữa, Đại Tướng đã nói đủ rồi, thì Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nói với Đại Tướng rằng sẽ làm theo ý Bác, sẽ làm theo ý Đại Tướng, nhưng mà trong thực tế thì ổng về ổng vẫn tiến hành cho khai thác bauxite Tây Nguyên.
Cho nên về cái vụ ông ấy nói cho dừng lại cái việc bán rừng ấy thì tôi cũng phải chờ xem có phải là ông ấy nói cho an lòng đồng chí Đồng Sỹ Nguyên hay là ổng có làm thực tế, thì tôi phải chờ xem.
Mặc Lâm: Và cũng mới hôm qua Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã bổ nhiệm ông Bùi Quang Vinh, Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai giữ chức Thứ trưởng Bộ Kế Hoạch và Đầu Tư; ông Nguyễn Minh Quang, Bí thư Tỉnh ủy Lai Châu, giữ chức Thứ trưởng Bộ Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn. Liệu việc bổ nhiệm này có nằm trong kế hoạch trấn an dư luận hay không, thưa Thiếu Tướng?
Thiếu Tướng NguyễnT rọng Vĩnh: Cái này thì tôi chưa dám khẳng định vì bây giờ anh Mặc Lâm nói cho tôi biết thì tôi mới biết có sự bổ nhiệm đó chứ trước đây thì tôi chưa biết, nhưng mà từ trước đến nay thường là có những cái bổ nhiệm các bí thư tỉnh ủy hay là chủ tịch tỉnh lên làm thứ trưởng bộ này bộ kia cũng là cái việc thường xảy ra rồi, nhưng mà còn xảy ra là do nhu cầu thực tế hay là do có ý định gì đó thì chưa biết.
(đoạn phỏng vấn do thông tín viên RFA thực hiện)
Giáo sư Đặng Hùng Võ:
Cho thuê rừng phòng hộ: Phải bồi thường cũng nên dừng
Đây là một tín hiệu tích cực từ cơ quan điều hành đất nước trước một vấn đề đang gây quan ngại sâu sắc trong dư luận.
Với tư cách một người có hiểu biết về tình hình quản lý và sử dụng đất ở nước ta, tôi cho rằng cần bàn thêm để đóng góp cho cách giải quyết tình trạng này.
Vi phạm cần được xử lý nghiêm
Tôi cho rằng câu chuyện xử lý này cần những biện pháp mang tính nguyên tắc hơn dựa trên cơ sở pháp luật và quy hoạch. Trước hết, 10 tỉnh đã ký hoặc đang làm thủ tục ký cho người nước thuê đất rừng phải báo cáo cụ thể các thủ tục đã thực hiện, hiện trạng vùng dự án gắn với bản đồ tỷ lệ 1/10.000.
Trên cơ sở đó, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn chủ trì phối hợp với Bộ tài nguyên và Môi trường áp vào quy hoạch hiện tại, đề xuất điều chỉnh hợp lý quy hoạch lại rừng phòng hộ và rừng sản xuất (trên nguyên tắc kinh tế kết hợp với quốc phòng, an ninh và dự tính lực lượng chủ yếu để bảo vệ và phát triển rừng).
Những diện tích đã ký cho thuê nếu thuộc vùng rừng sản xuất thì được tiếp tục triển khai, nếu thuộc vùng rừng phòng hộ thì phải rút ngay lại địa điểm thực hiện dự án và chuyển dự án sang vùng rừng sản xuất khác trên địa bàn tỉnh (nếu phải bồi thường cho nhà đầu tư thì cũng phải làm).
Những diện tích đang trong giai đoạn thực hiện thủ tục dự án (chưa ký cho thuê) hoặc đang trong kế hoạch cho thuê của lãnh đạo tỉnh thì đều phải dừng lại chờ điều chỉnh quy hoạch được cơ quan có thẩm quyền quyết định.
Một điều nữa cần làm là xử lý những sai phạm của lãnh đạo tỉnh khi ký cho người nước ngoài thuê rừng phòng hộ, nhất là những trường hợp đã có ý kiến không đồng thuận của cơ quan công an, bộ chỉ huy quân sự tỉnh.
Theo pháp luật về đất đai nước ta, dự án đầu tư phát triển rừng chỉ được thực hiện trên vùng rừng sản xuất. Công việc bảo vệ và phát triển rừng phòng hộ, rừng đặc dụng là do các Ban quản lý rừng kết hợp với nhân dân địa phương thực hiện. Những vi phạm pháp luật cần được xử lý nghiêm, giữ kỷ cương cho hôm nay và cho mai sau.
4 giải pháp dài hơi
Khi những xử lý trước mắt đã tạm ổn thì cần thực hiện 4 giải pháp dài hơi bao gồm: một là quy hoạch lại đất rừng trên nguyên tắc kinh tế kết hợp với quốc phòng, an ninh và dự tính lực lượng chủ yếu để bảo vệ và phát triển rừng; hai là xác lập các hàng rào kỹ thuật đối với đầu tư trực tiếp từ nước ngoài trên nguyên tắc bảo đảm an ninh quốc gia song hành với bảo đảm bình đẳng về quyền và lợi ích của các nhà đầu tư; ba là tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra của bộ máy hành chính, công tác giám sát của hệ thống cơ quan dân cử và khuyến khích người dân tham gia quản lý; bốn là sử dụng công nghệ cao (nhất là ảnh chụp từ vệ tinh) để giám sát chặt chẽ hiện trạng rừng và các hoạt động có liên quan đến rừng.
Nhà nước ta đã nỗ lực rất lớn trong sự nghiệp bảo vệ và phát triển rừng. Chương trình 327 trước đây và Chương trình trồng mới 5 triệu ha rừng hiện nay là những minh chứng cho điều đó.
Chủ trương của Nhà nước thật rõ ràng về bảo vệ và phát triển rừng, không chỉ thể hiện trách nhiệm cao với dân mà đó còn là trách nhiệm đóng góp giải quyết vấn đề môi trường toàn cầu.
Trong thực tế triển khai, vấn đề bảo vệ và phát triển rừng đang còn rất nhiều bức xúc. Ngay trong chính sách giao đất, giao rừng, chúng ta cũng vẫn chưa tìm ra cơ chế phù hợp để tạo động lực thực sự. Có địa phương đẩy mạnh giao đất, giao rừng cho hộ gia đình, cá nhân, có địa phương chủ trương giao cho cộng đồng dân cư quản lý, có địa phương muốn giao cho doanh nghiệp lâm nghiệp, có địa phương lại muốn sử dụng đầu tư nước ngoài trực tiếp, có địa phương thực hiện giao cho các đơn vị quốc phòng.
Về mặt phân loại rừng, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn cũng đã đề xuất nên chuyển một phần diện tích rừng phòng hộ ở những nơi không xung yếu sang rừng sản xuất nhằm phát triển rừng bằng động lực thị trường.
Trên thực tế, công việc quản lý còn đầy bề bộn mà lâm tặc vẫn hàng ngày phá rừng đầu nguồn, tai biến lũ lụt do mất rừng đầu nguồn ngày càng thường xuyên hơn. Cơn lũ vừa qua ở Miền Trung cuốn trôi gỗ khai thác lậu từ đầu nguồn về cửa sông mới cho ta biết rừng đầu nguồn bị phá nhiều đến thế.
Mỗi người đều không thể không suy nghĩ về những cách thức làm sao cho quản lý, bảo vệ và phát triển rừng được tốt hơn. Những kinh nghiệm của hơn 20 năm thực hiện kể từ khi bắt đầu Đổi Mới cũng đủ để đưa ra những kết luận xác đáng.
Quy hoạch lại cho đúng
Thứ nhất, vấn đề bảo vệ và phát triển rừng không thể chỉ nhìn dưới góc độ kinh tế và môi trường, mà cần phải nhìn trước hết dưới góc độ quốc phòng, an ninh. Các góc độ này phải được thể hiện đầy đủ trong khâu quy hoạch không gian đối với các loại rừng sau khi phân tích cụ thể các yếu tố địa chính trị, địa kinh tế.
Đối với rừng phòng hộ ở những vị trí quan trọng, cần giao cho các đơn vị thuộc lực lượng vũ trang để bảo vệ và phát triển. Từ đây, có thể thấy cần xem xét lại đề xuất của Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn về quy hoạch lại rừng phòng hộ và rừng sản xuất, quy hoạch lại cho đúng hơn là cần thiết nhưng phải xem xét trên nguyên tắc kinh tế kết hợp với quốc phòng, an ninh và dự tính lực lượng chủ yếu để bảo vệ và phát triển rừng (hộ gia đình, cá nhân hay cộng đồng dân cư hay doanh nghiệp hay lực lượng vũ trang).
Quy hoạch này cần được xây dựng chi tiết, thẩm định cẩn thận và được Quốc hội quyết định.
Lo an ninh để Việt Nam độc lập tồn tại
Thứ hai,trong thời kỳ triển khai mạnh hội nhập kinh tế quốc tế trong khuôn khổ Tổ chức Thương mại Thế giới, chúng ta phải tuân thủ "luật chơi" chung về sự bình đẳng giữa các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài.
Khi đã là rừng sản xuất thì nhà đầu tư nước ngoài và nhà đầu tư trong nước được quyền tiếp cận như nhau. Chúng ta không thể đặt rào cản pháp luật để hạn chế hoạt động của nhà đầu tư nước ngoài, nhưng ta có thể đặt rào cản kỹ thuật (khi cần thiết) như hàng rào về quy hoạch, về môi trường, v.v.
Cách thức này đòi hỏi những tư duy dài hạn và những dự báo có độ tin cậy cao, chất lượng quản lý cần được nâng cao hơn nhiều lần.
Chúng ta cần tăng đầu tư trực tiếp từ nước ngoài, cần hội nhập sâu hơn với kinh tế quốc tế để phát triển, nhưng điều quan trọng hơn cả vẫn là an ninh quốc gia để đất nước được độc lập tồn tại.
Đẩy mạnh giám sát
Thứ ba, trong quản lý hiện nay, công tác kiểm tra, thanh tra của cơ quan hành chính cấp trên đối với cấp dưới còn yếu, hoạt động giám sát của các cơ quan dân cử đối với các cơ quan hành chính đã được đẩy mạnh nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế, việc khuyến khích người dân tham gia vào quản lý đã có nhưng chưa được nhiều.
Bằng mọi cách, các hoạt động này cần được đẩy mạnh để tạo nên hệ thống quản lý vững chắc, cấp trên luôn biết được cấp dưới làm gì và có quyết định điều chỉnh kịp thời. Phân cấp quản lý là cần thiết nhưng cũng cần có lộ trình phù hợp với tính hoàn chỉnh của hệ thống và năng lực thực hiện của từng cấp.
Thứ tư, số liệu thống kê hiện trạng rừng hiện nay vẫn được thực hiện theo quy trình dưới lên: xã báo cáo lên huyện, huyện báo cáo lên tỉnh, tỉnh báo cáo lên Trung ương. Độ tin cậy của cách làm này không cao, ngay kể cả trường hợp không xẩy ra gian dối số liệu.
Trên thực tế, ai cũng biết rằng rừng ở nước ta bị phá rất nhiều nhưng theo số liệu chính thức thì ta vẫn có trên 15 triệu ha rừng.
Ở các nước người ta thường sử dụng ảnh vệ tinh là một kênh kỹ thuật thứ hai để thống kê số liệu do các cơ quan kỹ thuật ở Trung ương thực hiện độc lập. Bằng kênh này có thể không chỉ kiểm tra được số liệu của các địa phương, mà còn phát hiện được những nơi rừng đang bị tàn phá, khai thác, cháy, v.v.
Năm 2008, nước ta đã hoàn thành dự án xây dựng trạm thu ảnh vệ tinh hiện đại (theo ODA của Chính phủ Pháp) đặt tại Bộ Tài nguyên và Môi trường với đầy đủ tính năng kỹ thuật để giám sát hiện trạng tài nguyên và môi trường (trong đó có tài nguyên rừng). Rất tiếc, cho đến nay trạm đã vận hành được hơn 1 năm nhưng chưa thực hiện được việc kiểm kê bất kỳ loại tài nguyên nào.
Đầu tư xây dựng trạm là một việc, nhưng đầu tư để khai thác trạm vào mục đích quản lý là việc còn quan trọng hơn. Quản lý hiện trạng rừng bằng ảnh thu thường xuyên từ trạm này là một việc cần thiết cho đất nước hơn lúc nào hết.
Những suy nghĩ trên đây chỉ là những việc chúng ta có thể làm ngay, trong khả năng chúng ta làm được. Mọi cân nhắc quá phức tạp trong quản lý tài nguyên rừng đều luôn là muộn so với những lời kêu cứu của rừng.
Blog chính trị-xã hội...Ra đời ngày 24/11/2009...Bởi Blogger Tumasic
© www.TUMASIC.tk 2009-2010
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét